آمادگی‌های جشن سال نو در کابل
"خب همین امارات اسلامی که آمد اقتصاد همه ضرب صفر شده، به همین دلیل هیچ کس نمی‌تواند برای خرید نوروزی بیرون شود، حتا نمی‌توانند خرج روزمره خوراک و پوشاک خودشان را تهیه کنند، چه برسه به خریداری لوازم آرایشی و غیره."
سونم انصاری، کابل
نوروز امسال چگونه خواهد بود؟ شهروندان پایتخت آیا آمادگی برای تجلیل از آغاز سال نو خورشیدی را دارند؟ سوال‌های سختی که شاید پس از ماهها تحمل بی‌کاری، فقر در حد گرسنگی و قحطی و به خصوص تحریم نوروز از سوی طالبان، به ناممکن تبدیل شده است.
پیک‌آفتاب: آخرین روزهای سال را سپری می‌کنیم. در حالی‌که طبیعت پوست می‌اندازد، درختان کم‌کم در حال شگوفه‌زدن است و زمین جامه سبز به تن می‌کند، انتظار این است که شهروندان مثل سال‌های گذشته با شادمانی و سرور به استقبال بهار بروند.
برای دانستن میزان آمادگی شهروندان سری زدیم به دکان‌های شهر، هر دکانی که به نوروز و جشن‌های نوروزی کمی مرتبط است. رخت‌فروشی، سیمساری، شیرینی‌فروشی و هر جایی که شهروندان می‌روند تا خرید نوروزی انجام دهند.
شهروندان با تمامی مشکلاتی که دارند، برای گرامی‌داشت جشن نوروز آمادگی دارند، هر چند مثل سال‌های گذشته پُرشور و پُرهیجان نیست. اقتصاد ضعیف، بی‌کاری و وضعیت بد امنیتی باعث شده که شهروندان مثل سال‌های گذشته نتوانند خریدهای نوروزی‌شان را انجام دهند.
رنا یک فروشنده خانم در ناحیه سیزدهم است. او دکان سیمساری دارد و لوازم آرایش زنانه می‌فروشد. رنا به پیک‌آفتاب می‌گوید که خرید هست، اما مثل سال‌های قبل نیست. بازار شلوغ است و جمعیت زیادی روزانه به بازار می‌آیند، اما گویا فقط برای سرگرمی و نه خرید.
رنا: “بلی! امسال مردم به خرید آمدند، ولی مثل هر سال پُررنگ نیست. مردم بازار می‌آیند برای سرگرمی خودشان می‌آیند، می‌خواهند بدانند که چه چیزی نو به بازار آمده ولی اصلاً فروشات نیست.”
به گفته رنا، تسلط طالبان اقتصاد را ضرب صفر کرده و مردم توان خریدشان را از دست داده‌اند. مردم به سختی نان روزمره‌شان را می‌توانند تهیه کنند، لوازم آرایشی مثل سال‌های قبل نیست و یک جنس تجملی به حساب می‌آید که اکثر مردم نمی‌خواهند بخرند: “خب همین امارات اسلامی که آمد اقتصاد همه ضرب صفر شده، به همین دلیل هیچ کس نمی‌تواند برای خرید نوروزی بیرون شود، حتا نمی‌توانند خرج روزمره خوراک و پوشاک خودشان را تهیه کنند، چه برسه به خریداری لوازم آرایشی و غیره.”
رنا خودش هم آمادگی خاصی برای تجلیل از جشن نوروز نگرفته، اما تاکید می‌کند که حتماً تجلیل می‌کند، حتا اگر طالبان نخواهند و دوست نداشته باشند: “ما خو آمادگی خاص نگرفته‌ایم، اما تجلیل می‌کنیم، گرچه امارت اجازه نداده و گفته که مثلاً تجلیل نکنید.”
رنا برای سال نو آرزوی صلح دارد، گرچه تاکید می‌کند که هر چه در سال‌های گذشته آرزو کرده، وضعیت بدتر شده است.
ملیحه هم یک فروشنده است. دکان بیگ‌فروشی دارد و بیگ‌های زنانه می‌فروشد. دکان او هم مثل سال‌های گذشته پُررونق نیست. او به پیک‌آفتاب می‌گوید که طالبان و وضعیت بد اقتصادی، شور و شوق را از مردم گرفته است. ملیحه می‌گوید: “نه مثل گذشته؛ چون در گذشته مردم با شور و شوق از نوروز تجلیل می‌کردند. خلاصه بگم که نوروز امسال کم‌رنگ است.”
طالبان گفته‌اند که جشن نوروز حرام است و کسی نباید از آن تجلیل کند، اما ملیحه می‌گوید که کسی نمی‌تواند خوشی‌ها را از مردم بگیرد: “حتماً تجلیل می‌کنند؛ چون کسی جِلو مردم را گرفته نمی‌تواند. طالبان نمی‌توانند مانع مردم شوند.”
سعید شیرینی‌فروشی دارد. او به پیک‌آفتاب می‌گوید وقتی مردم پول ندارند و بی‌کار هستند، چگونه خرید کنند؟ به گفته سعید، طالبان اقتصاد مردم را از کار انداخته‌اند. سعید: “آمادگی مردم هم‌چون هر سال خاص نیست، نظر به بازار اگر بگویم خریداری کم صورت می‌گیرد، با آمدن امارت اسلامی اقتصاد پایین آمده، کار نیست، وقتی کار نباشد، درآمد هم نیست. مردم از کجا خرید کنند؟ سابق هم یک کیلو شیرینی 140 افغانی بود و فعلاً هم یک کیلو شیرینی 140 افغانی است. سابق بیروبار بود فعلاً ما بی‌کار هستیم، مردم توان خرید یک کیلو شیرینی که 140 افغانی است را ندارند.”
رحمان حسنی رخت‌فروشی دارد. به گفته رحمان، مردم در حد 50 درصد سال‌های گذشته هم خرید نمی‌کنند. حسنی از سال‌های گذشته می‌گوید که در روزهای آخر سال، دکان‌اش از صبح تا شب پُر از مشتری بود. حالا حتا در حد پرداخت کرایه دکان هم فروش نداشته است. رحمان به پیک‌آفتاب می‌گوید که طالبان در طول سال رنج‌های بی‌شماری را بر مردم تحمیل کرده‌اند و حالا می‌خواهند با تحریم نوروز، این رنج را بیش‌تر هم بسازند، طالبان با ممانعت مردم از تجلیل سال نو، قصد دارند تنها بهانه دل‌خوشی و لبخند را هم از مردم بگیرند.
هر چند سال 1400، مشکلات زیادی را بر شهروندان کشور تحمیل کرد و با سقوط نظام پیشین، این مشکلات چندین برابر شد، اما آرزو می‌کنیم که سال نو برای تمامی شهروندان سالی پُر از خوشی و شادمانی باشد.
