غزنی؛ جهنم سوزان زنان

فعالان مدنی و مدافعین حقوق زن در غزنی، این ولایت را جهنم سوزان برای زنان لقب داده‌اند و به این باور هستند که سنتی بودن جامعه، عرف و عنعنات دست‌وپاگیر، تهدیدهای امنیتی و بی‌باوری مقامات محلی، زنان را با مشکلات و گرفتاری‌های جدی مواجه کرده است.

پیک‌آفتاب: زرمینه احمدی، محصل سال سوم روان‌شناسی در دانشگاه غزنی، فرصت‌های زندگی برای زنان در غزنی را محدود خوانده و فعال نبودن نهادهای مدافع حقوق زن و نیز بی‌باوری مقامات محلی به حقوق زنان را از دلایل اساسی این وضعیت بیان می‌کند. زرمینه به پیک‌آفتاب می‌گوید که زمینه زندگی برای زنان در این ولایت بی‌نهایت تنگ و تاریک است. او تاکید می‌کند که فعالیت‌های 20 سال گذشته در غزنی نیز موثر نبوده و در زندگی زنان تغییر نیاورده است: “یک مشکل عمده که داریم، خانم‌ها اصلاً به منابع حقوقی دست‌رسی ندارند، نهادهای حقوقی که باید در ولسوالی‌ها فعال باشند، نیستند؛ مثلا محکمه است، سارنوالی است، اما هیچ‌کدام‌شان کار نمی‌کنند. هیچ کار بنیادی در عرصه حقوق زنان نشده است.”

راحله عظیمی، فعال حقوق زن درغزنی به پیک‌آفتاب می‌گوید: عدم مصئونیت در دفاتر دولتی و تهدیدهای گروه‌های تروریستی در مرکز و خشونت‌های گسترده خانوادگی در ولسوالی‌ها، عمده‌ترین مشکلات زنان این ولایت است. راحله می‌گوید که مقامات محلی نه تنها به حقوق زن باور ندارند، بلکه در تلاش برای به حاشیه کشاندن زنان هستند. به گفته او، زنان می‌خواهند که زمینه‌های کاری و تحصیلی بیش‌تر برای آنان درغزنی فراهم گردد؛ اما به باور راحله، زمانی این زمینه‌ها فراهم می‌شود که افراد آگاه و فرهنگی در راس اداره محلی غزنی قرار بگیرند: “کسانی باشند که مانع علم و فرهنگ نباشند، مانع حقوق زن نباشد و مانع فعالیت‌های زنان نباشند.”

حسیبا علوی، وکیل مدافع در ولایت غزنی هم به پیک‌آفتاب می‌گوید که رسوم و عنعنات ناپسند و تهدیدهای امنیتی، زنان را محکوم به خانه‌نشینی کرده است. به گفته حسیبا، در بیش‌تر ولسوالی‌های غزنی حتا زمینه آموزش‌های ابتدای برای زنان و دختران فراهم نیست: “عرف و عنعناتی در غزنی حاکم است، البته خانم‌ها در کل در سطح ولسوالی‌ها مشکل خود را دارند، در ولسوالی‌ها ذهنیت‌ها آن قدر روشن نیست، زنان مشکلات حقوقی دارند، مشکلات در عرصه تعلیم و تحصیل دارند، در شماری از ولسوالی‌های غزنی حتا مکتب‌های دخترانه نداریم.”

محمد ظاهر علی‌زاده، فعال مدنی در غزنی می‌گوید که با تسلط طالبان، سردرگمی و بی‌انگیزگی از ویژگی‌های این ولایت شده است. علی‌زاده به پیک‌آفتاب گفت: “غزنی در زمان حال، در بی‌انگیزگی و سردرگمی قرار دارد، همه نگران آینده هستند. مخصوصاً خواهران ما که در فکر تعلیم و تحصیل هستند. هیچ برنامه فرهنگی در غزنی برگزار نمی‌شود و اگر برگزار هم شود، از زنان دعوت نمی‌شود.”

نسرین فرامرز، چشم‌انداز آینده در غزنی را ناامید کننده می‌خواند. او به پیک‌آفتاب می‌گوید، فضای ترس حاکم است، حضور فعالان در برنامه‌های آموزشی، اجتماعی، فرهنگی و ورزشی به حداقل رسیده است، زنان با خشونت فزاینده طالبان مواجه هستند و زمانی‌که به ادارات برای حل مشکلات قانونی خویش مراجعه می‌کنند، مجبور به رعایت حجاب مورد نظر طالبان (پوشیدن برقع) هستند و در غیر این صورت نه تنها اجازه ورود به ادارات را ندارند، بلکه مورد خشونت‌های فزیکی و لفظی گسترده قرار می‌گیرند.

امین‌الله بهار، رئیس نهاد مدنی منار و عضو شورای عالی جوانان غزنی، آینده زنان در این ولایت را نگران کننده خوانده و می‌گوید که عملاً فعالیت‌های مدنی و فعالیت زنان در غزنی به آخر خط رسیده است. بهار به پیک‌افتاب می‌گوید: “فعالیت‌های مدنی همه بند است، هر شخصی که صدا بلند می‌کند، مورد خشونت‌های گوناگون قرار می‌گیرد و برای زنان محدودیت‌هایی را وضع نموده‌اند که بدون محرم و چادری برقع حتا حق ندارند تا پیش داکتر مراجعه کنند. در این چند ماه فعالین مدنی، خبرنگاران و بزرگان قوم، از طرف طالبان به بهانه‌های مختلف شکنجه شده‌اند و به آن‌ها گفته شده است که شما در زمان جمهوریت فعالیت‌های مدنی داشتین. به همین بهانه‌ها برنامه‌های فرهنگی و مدنی در ولایت غزنی همه بند است.”