تخصص در صلح؛ ولنتاین جمهوریت و امارت
ماموریت تازه سلام رحیمی بنا به تعریف وزیر داخله طالبان، او را در جایگاه «سفیر صلح» طالبان قرار می‌دهد و بعید نیست که در ماه‌های آینده، حلقه وصل جمهوریت با امارت با محوریت سلام رحیمی رنگ واقعی به خود بگیرد.
محمدآصف طیبی
با نزدیک شدن فصل بهار، تلاش‌ها برای یارگیری در داخل و خارج از کشور افزایش یافته است. طالبان برای توجیه همه‌شمول بودن حکومت‌اش، تقلا برای نزدیکی به کسانی را که گویا از جبهه‌های مخالف امارت اسلامی هستند، آغاز کرده است. نه تنها طالبان که کشورهای حامی آنان نیز در این تقلا شریک هستند و این روزها بازار دیدوبازدیدهای دور از چشم رسانه‌ها گرم است.
حضور رئیس «آی‌اس‌آی» در استانبول ترکیه و دیدار با سران جبهه شمال، از جمله این تلاش‌ها است. هر چند بسیاری از تحلیل‌گران این دیدار را به ناامیدی پاکستان از رسمی شدن امارت اسلامی ارتباط می‌دهند و باور دارند که پاکستان می‌خواهد با جابه‌جایی چهره‌های جدید از سیاست‌مداران در حکومت طالبان، توجیهی برای جهان بیابد. برخی نیز در ارزیابی متفاوت‌تر، معتقدند که اسلام‌آباد سال نو خورشیدی را با روی‌کرد تازه در افغانستان دنبال خواهد کرد. این تحلیل از روی‌گردانی اسلام‌آباد از امارت اسلامی سخن می‌گوید.
تلاش‌های دیگری نیز در سطح منطقه و جهان در حال انجام است. ایران، روسیه، چین و حتا هند، تلاش‌های پشت‌پرده را برای اعمال نفوذ بیش‌تر در ساختار حکومت آینده افغانستان و حتا در جهت تغییرنظام انجام می‌دهند. نشست‌های علنی و دیدارهای مخفیانه با روی‌کرد ویژه به افغانستان آینده، در سیاست خارجی تمامی کشورهای یاد شده، از جایگاه مهمی برخوردار شده که البته طالبان به دلیل برخورداری از تسلط جغرافیایی، بیش‌تر از هر گروهی در کانون توجه قرار دارند. همین که در میان گزینه‌های تمامی کشورها حضور دارند و یک طرف قضیه محسوب می‌گردند، نشان از جایگاه آن‌ها در سیاست‌های منطقه‌ای و جهانی دارد.
خود طالبان نیز تقلا برای جذب یاران جدید از گروه‌های مخالف سیاسی را به شکل جدی‌تری دنبال می‌کنند. فشارهای رسمی و غیررسمی باعث شده که طالبان اندکی به مشارکت و سهم‌گیری گروه‌های دیگر در امارت باورمند شوند. تقرر چند زن در پست‌های غیرجدی و استخدام برخی چهره‌های ظاهراً بیرون طالبانی، از جمله تلاش‌های طالبان برای توجیه حکومت انحصاری در ماه‌های اخیر و به خصوص روزهای اخیر است.
طالبان اکنون اما، با کشاندن پای سلام رحیمی به کابل که یکی از مهره‌های مهم و اساسی محمداشرف غنی و تیم مدعی «جمهوریت» او بود، گامی تازه از سوی طالبان برای راضی کردن مخالفان است. سلام رحیمی از چهره‌هایی است که به داشتن «تعصب قومی» متهم است و از او به عنوان مهره اصلی پاک‌سازی قومی در چارچوب حکومت پیشین یاد می‌شود. او به عنوان «مُخ‌کش» جمهوریت معروف است. رحیمی هم‌چنین از آلوده‌ترین چهره‌های حکومت غنی در زمینه فساد به حساب می‌آید؛ بسیاری از فسادهای اخلاقی و مالی در حکومت غنی، به رحیمی و تیم تحت رهبری او در اداره امور نسبت داده می‌شود. بنابراین، حضور رحیمی در کنار طالبان، می‌تواند برخی گروه‌ها را علیه طالبان بسیج کند، قدرت بسیج کنندگی این‌گونه انتخاب‌ها در جبهه مخالفین بسیار بالا است.
از سویی هم، رحیمی که کلیدی‌ترین سِمت‌های اجرایی حکومت غنی را برعهده داشته، می‌تواند برای اقدام تبلیغاتی و رسانه‌ای امارت اسلامی بسیار مهم باشد. از یک طرف می‌تواند شکاف عمیق در تیمی ایجاد کند که ظاهراً چند ماه پیش با خشونت و در میدان جنگ آن‌ها را شکست داده‌اند و اکنون با بازی سیاسی می‌خواهند آخرین ضربه اساسی را به آن‌ها بزنند تا از شکل‌گیری احتمالی جبهه جدید علیه خود جلوگیری کرده باشند. از سویی هم، با آمدن برخی از چهره‌هایی که از نظر تفکر به طالبان نزدیک‌تر است، اما ظاهراً در جبهه مخالفان سیاسی طالبان حضور دارند، توجیهی برای جهان خواهد بود و طالبان در واقع به جهان اعلام می‌کنند که قصد دارند حکومتی با حضور گروه‌های مختلف تشکیل دهند.
در هر حال، استخدام‌ها و تحولات روزهای اخیر، از عقب‌نشینی استراتیژیک طالبان به اندازه دو گام اساسی خبر می‌دهد. در شش ماه گذشته طالبان با دو گروه ظاهراً حساسیت ویژه داشته‌اند؛ گروه اول زنان است که با وجود ماه‌ها اعتراض و تظاهرات، طالبان در مقابل خواسته‌های آن‌ها حاضر به کوتاه آمدن نشدند. گروه دوم مقامات حکومت پیشین، طالبان بارها ادعا کرده بودند که نمی‌خواهند با راه دادن آن‌ها به ساختارهای سیاسی‌شان، تاوان فساد آن‌ها را بپردازند.
حالا اما، طالبان چند زن را در چند اداره به عنوان رئیس استخدام کرده‌اند و این به معنای عبور از اولین اصل استراتیژیک امارت اسلامی می‌باشد. با حضور سلام رحیمی در جمع امارتی‌ها، ادعای دوم طالبان نیز رنگ می‌بازد؛ به خصوص این‌که، یکی از فاسدترین چهره‌های حکومت پیشین به جمع امارتی‌ها آمده است.
با این همه، سلام رحیمی احتمالاً ماموریت ویژه دارد؛ پیوند جمهوریت و امارت، مهم‌ترین سرفصل کاری او در این مقطع است. او در جبهه جمهوریت وزیر صلح بود و حالا در جبهه امارت نیز سراج‌الدین حقانی از او خواسته که برای چانه‌زنی با مقامات حکومت پیشین پیش‌قدم شود. به عبارت دیگر، ماموریت تازه سلام رحیمی بنا به تعریف وزیر داخله طالبان، او را در جایگاه «سفیر صلح» طالبان قرار می‌دهد و بعید نیست که در ماه‌های آینده، حلقه وصل جمهوریت با امارت با محوریت سلام رحیمی رنگ واقعی به خود بگیرد.
