افغانستان در سال ۲۰۲۵؛ میان تثبیت داخلی، تعامل منطقهای و چالشهای پابرجا
تحلیل
به گزارش خبرگزاری پیکآفتاب: سال ۲۰۲۵ میلادی برای افغانستان تحت اداره امارت اسلامی، سالی تعیینکننده در مسیر گذار از مرحله تثبیت امنیتی به تلاش برای توسعه اقتصادی و تعامل منطقهای بود. چهارمین سال پس از پایان جنگ، با کاهش محسوس درگیریهای مسلحانه، افزایش فعالیتهای اقتصادی محدود و تحرکات دیپلماتیک محتاطانه همراه شد؛ هرچند چالشهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی همچنان پا برجاست.
امنیت
امارت اسلامی در سال ۲۰۲۵ بارها از تأمین «امنیت سراسری» بهعنوان مهمترین دستاورد خود یاد کرد. واقعیت میدانی نیز نشان داد که در مقایسه با دهههای گذشته، سطح ناامنی و حملات مسلحانه بهگونه قابل توجهی کاهش یافته است. این وضعیت، زمینه را برای بازگشت نسبی فعالیتهای تجاری، ترانزیتی و رفتوآمد میان ولایتها فراهم کرده است.
با آنکه نگرانیهای گسترده کشورها از حضور گروههای تروریستی در افغانستان و تهدید آن برای منطقه از خاک این کشور همچنان وجود دارد، اما در جریان امسال، مقامهای امارت اسلامی بارها اطمینان داده اند که هیچ تهدیدی از خاک افغانستان متوجه کشورها نبوده و هیچ گروه تروریستی نز در این کشور حضور فزیکی ندارد.
در جریان امسال چندینبار افغانستان شاهد درگیریهای مرزی از جمله با پاکستان بوده و اما نیروهای امارت اسلامی توانسته اند، پاسخ دندانشکنی به آنان بدهند.
سیاست خارجی
در عرصه سیاست خارجی، امارت اسلامی در سال ۲۰۲۵ استراتژی تعامل تدریجی و منطقهمحور را دنبال کرده است. روابط با کشورهای همسایه و منطقه، بهویژه چین، روسیه، ایران، پاکستان، اوزبیکستان و ترکمنستان، محور اصلی دیپلماسی کابل بوده است. پروژههای ترانزیتی، انرژی و تجارت، زبان مشترک این تعاملات را شکل دادهاند.
افغانستان توانسته در این اواخر جایگاه خود را بهعنوان مسیر بالقوه اتصال آسیای مرکزی، جنوب آسیا و چین برجسته کند. با این حال، در سطح جهانی، عدم بهرسمیتشناسی رسمی حکومت و تداوم برخی تحریمها، مانع گسترش کامل روابط دیپلماتیک و اقتصادی باقی مانده و گفتوگوها با ایالات متحده و اروپا بیشتر در چارچوب مسائل بشردوستانه و فنی ادامه یافته است.
رشد اقتصادی
اقتصاد افغانستان در سال ۲۰۲۵ نشانهای از رشد این کشور بوده است. افزایش تولیدات داخلی، آغاز به کار شماری از فابریکهها، رشد نسبی صادرات زراعتی و معدنی، و فعالشدن مسیرهای ترانزیتی، از جمله تحولات مثبت این سال بوده است. پروژههایی مانند خط آهن هرات–خواف و توسعه بنادر خشک، نقش مهمی در تسهیل تجارت ایفا کرده است.
با این حال اما، باید گفت که اقتصاد کشور همچنان با چالشهای جدی روبهرو است؛ از جمله کمبود سرمایهگذاری خارجی، ضعف نظام بانکی، محدودیت دسترسی به منابع مالی بینالمللی و فقر گسترده که این موارد بیشتر شهروندان را نیز نگران ساخته است. بسیاری از مردم هنوز وابسته به کمکهای بشردوستانه هستند.
صنعت و معادن
در بخش صنعت و معادن، امارت اسلامی تلاش کرده با امضای قراردادهای استخراج و حمایت از سرمایهگذاران داخلی، از ظرفیتهای طبیعی کشور استفاده کند. پروژههای معادن، انرژی آفتابی، سرکسازی و پلسازی در شماری از ولایتها آغاز یا گسترش یافته است.
وضعیت اجتماعی و بشردوستانه
بازگشت گسترده مهاجران در سال ۲۰۲۵، حوادث طبیعی، فقر و بیکاری از مهمترین دغدغههای اجتماعی همچنان باقی مانده است اما امارت اسلامی با همکاری نهادهای ملی و بینالمللی تلاش کرده کمکهای بشردوستانه را به مناطق آسیبپذیر برساند و برنامههایی مانند توزیع زمین، کمکهای نقدی و مواد غذایی را اجرا کند.
با وجود این همه اما، نهادهای کمک کننده هشدار دادهاند که نیازهای بشردوستانه همچنان گسترده است و کاهش کمکهای بینالمللی میتواند وضعیت میلیونها نفر را به ویژه در فصل سرد زمستان، با خطر مواجه کند.
