سفر رییس‌جمهور چین به جنوب شرق آسیا به‌هدف گسترش روابط بهتر
هنگ‌کنگ- (سی‌ان‌ان)
شی جین‌پینگ رییس‌جمهور چین از ویتنام خواست تا همراه با چین از تجارت چندجانبه حمایت کند؛ این درخواست در آغاز سفر دیپلماتیک پرمخاطره‌اش به اقتصادهای صادرات‌محور منطقه صورت گرفت تا چین را به عنوان شریک باثبات‌تری در مقایسه با ایالات متحده معرفی کند.
رهبر چین روز دوشنبه وارد ویتنام، که تحت حاکمیت کمونیستی است، شد و قرار است از سه‌شنبه تا جمعه به مالزی و کامبوج سفر کند. کشورهایی که در سال‌های اخیر روابط تجاری و سرمایه‌گذاری‌شان با چین افزایش یافته است.
این سفر تنها چند روز پس از آن انجام می‌شود که رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، تعرفه‌های “متقابل” خود را به‌مدت ۹۰ روز برای اکثر کشورها متوقف کرد و تمرکز جنگ تجاری خود را منحصراً بر چین گذاشت.
در حالی که واشنگتن و پکن تعرفه‌هایی بی‌سابقه علیه یکدیگر اعمال می‌کنند، کشورهای جنوب شرق آسیا که هنوز از شوک تعرفه‌های موقت آمریکا در حال بازیابی هستند نسبت به گرفتار شدن در منازعه دو اقتصاد بزرگ جهان احساس نگرانی فزاینده‌ای دارند.
شی در تلاش است تا از بی‌ثباتی ناشی از سیاست‌های تعرفه‌ای ترامپ بهره‌برداری کرده و چین را به‌عنوان شریکی قابل اعتماد و مدافع تجارت جهانی معرفی کند. ویتنام و کامبوج از جمله کشورهایی بودند که بیشترین آسیب را از تعرفه‌های ترامپ دیدند؛ به ترتیب با تعرفه‌هایی معادل ۴۶٪ و ۴۹٪ قبل از توقف موقت آن‌ها.
با این‌که کشورها با آغوش باز از شی استقبال می‌کنند، اما باید محتاط باشند چراکه اگر ظاهراً طرف چین را بگیرند، ممکن است ترامپ را در مذاکرات خودشان بر سر تعرفه‌های معلق تحریک کنند.
برخی کشورها نگران هجوم کالاهای ارزان‌قیمت چینی به بازارشان هستند که اکنون به‌دلیل تعرفه‌های بالا، از بازار آمریکا حذف شده‌اند. چین پیش‌تر نیز با ویتنام مازاد تجاری داشته و ۱.۶ برابر بیشتر از آن‌چه وارد می‌کند، به آن صادر می‌کند.
بر اساس داده‌های گمرک چین، اتحادیه کشورهای جنوب شرق آسیا (آ.سه.آن) از سال ۲۰۲۳ جایگزین آمریکا و اتحادیه اروپا به‌عنوان بزرگ‌ترین بازار صادراتی چین شده است.
شی در مقاله‌ای امضاشده که روز دوشنبه در رسانه دولتی ویتنام منتشر شد، تکرار کرد که در جنگ تجاری یا تعرفه‌ای هیچ برنده‌ای وجود ندارد و حمایت‌گرایی راه به جایی نمی‌برد.
او نوشت: «دو کشور ما باید با قاطعیت از نظام تجارت چندجانبه، زنجیره‌های صنعتی و تأمین جهانی باثبات و محیط بین‌المللی باز و مبتنی بر همکاری محافظت کنند»، به نقل از خبرگزاری رسمی چین، شین‌هوا.
ویتنام، که به‌عنوان یک قدرت نوظهور تولیدی شناخته می‌شود، در سال‌های اخیر شاهد افزایش سرمایه‌گذاری‌های چین بوده، زیرا شرکت‌ها برای بهره‌گیری از هزینه پایین‌تر نیروی کار و دوری از تعرفه‌های آمریکا، زنجیره تأمین خود را از چین به ویتنام منتقل کرده‌اند. تجارت چین با ویتنام بین سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۴ تقریباً دو برابر شده و این کشور را به بزرگ‌ترین شریک تجاری چین در جنوب شرق آسیا تبدیل کرده است.
در جریان حضور شی در هانوی، انتظار می‌رود روابط دو کشور بیش از پیش تقویت شود. طبق گفته معاون نخست‌وزیر ویتنام، بوی تان سون، دو کشور قرار است حدود ۴۰ توافق‌نامه در بخش‌های مختلف امضا کنند — از جمله همکاری در حوزه راه‌آهن، تجارت کشاورزی، اقتصاد دیجیتال و سبز.
ویتنام طرح‌هایی را برای ساخت یک خط آهن به ارزش ۸.۳ میلیارد دلار تصویب کرده که بندر شمالی های‌فونگ را به چین متصل می‌کند و بخشی از هزینه آن از طریق وام‌های چین تأمین خواهد شد. این کشور همچنین به دنبال خرید هواپیمای مسافربری تولید داخلی چین است که توسط شرکت دولتی COMAC ساخته شده است.
ون‌تی سونگ، پژوهشگر غیرمقیم در شورای آتلانتیک، گفت که سفر پررنگ شی دو هدف دارد: از نظر اقتصادی، گسترش رد پای چین در جهان و از نظر سیاست خارجی، نزدیک‌تر کردن کشورها به چین در حالی که از نوسانات تعرفه‌ای ترامپ نگران هستند.
او گفت: «آن‌چه شی تلاش دارد اکنون انجام دهد، این است که شخصاً به آن کشورها سفر کند. به جای ترس و فشار، او می‌خواهد با مهربانی و شاید چند ‘سوغاتی’ به سراغ آن‌ها برود» اشاره به قراردادهای تجاری جدید یا ارتقای روابط راهبردی.
او افزود: «این‌ها همه راه‌هایی هستند که چین می‌خواهد نشان دهد که در کنار شماست. همراهی با چین امن است، به‌ویژه اگر نگران سیاست‌های آمریکا هستید.»
اما روابط چین با همسایگانش در سال‌های اخیر دچار تنش شده، به‌ویژه بر سر اختلافات ارضی در دریای جنوبی چین. در فوریه، ناوهای جنگی چین در آب‌های نزدیک ویتنام در خلیج تونکین (که در چین به خلیج بیبو معروف است) رزمایش‌های تیراندازی زنده برگزار کردند، پس از آن‌که هانوی نقشه‌ای از ادعاهای ارضی خود منتشر کرد.
شی در مقاله‌اش در روزنامه نان‌دان ویتنام، از دو کشور خواست تا «اختلافات را به‌درستی مدیریت کرده و از صلح و ثبات در منطقه‌مان۰ محافظت کنند.»
او نوشت: «مرزبندی موفق ما در خشکی و خلیج بیبو نشان می‌دهد که با درایت، کاملاً می‌توانیم مسائل دریایی را از طریق مشورت و مذاکره۰ حل‌وفصل کنیم.»
