ذوب یخ‌های قطب جنوب می‌تواند اقیانوس‌های جهان را مختل کند

نویسنده: دیوید فوگورتی
ترجمه: رحمت الله نوروزی

پیک‌آفتاب: براساس مطالعه‌ای که روز چهارشنبه 29 مارچ در مجله طبیعت (Nature) منتشر شد، نوشته است که گرم شدن کره زمین، ذوب شدن یخ‌ها را در قطب جنوب تسریع نموده و افزایش میزان سیل آب شیرین به اقیانوس و جریان گردش واژگونی قطب جنوب را مختل می‌نماید.

چرخش واژگونی قطب جنوب بخشی از شبکه جهانی جریانات است که گرما، اکسیژن و مواد مغذی را در سراسر جهان جابجا می‌کند.

در نزدیکی قطب جنوب، آب شور سرد تا عمق بیش از 4000 متر فرو می‌رود. غرق شدن آب متراکم و اکسیژن دار به هدایت عمیق ترین جریان گردش واژگونی کمک می‌کند.

آب به سمت شمال جریان دارد، اکسیژن و مواد مغزی را به اقیانوس‎های هند، آرام و اطلس می‌رساند. روند مشابه‌ی در گرینلند نیز رخ می‌دهد.

ادل موریسون، یکی از نویسندگان این مطالعه و محقق از دانشکده تحقیقات علوم زمینی در دانشگاه کانبرا، دانشگاه ملی استرالیایی گفت: “تغییرات که در یک مکان، مانند قطب جنوب رخ می‌دهد، می‌تواند تاثیری جهانی داشته باشد، زیرا این آب‌ها در سراسر سیاره حرکت می‌کنند.”

وی افزود نشانه‌های وجود دارد که گردش واژگونی کند می‌شود و به دلیل افزایش سرازیر شدن مقدار زیادی آب شیرین، آب‌های شوری سایر آب‌ها کاهش می‌یابند و در نتیجه؛ باعث می‌شود تا تراکم کمتری داشته باشند و با همان نیرو قبلی غرق نشوند.

با افزایش میزان گازهای گلخانه‌ی، عمدتا از سوزاندن مواد فسیلی، گرم شدنی جویی و اقیانوس‌ها در حال افزایش می‌باشد.

متیو انگلیند، معاون مرکز عالی (ARC) در علوم قطب جنوب در دانشگاه نیو ساوت ولز در سیدنی و یکی از نویسندگان این مقاله گفته است که “مدل سازی ما نشان می‌دهد که اگر انتشار کاربن جهانی با نرخ فعلی ادامه یابد، واژگونی قطب جنوب در 30 سال آینده بیش از 40 درصد کاهش می‌یابد و در مسیری که به نظر می‌رسد، رو به فروپاشی است.”

تیم بین‌المللی از دانشمندان مقدار آب عمیق قطب جنوب تولید شده را تحت یک سناریوی گلخانه‌ای با انتشار بالا، تا سال 2050 مدل سازی کرده اند. فروپاشی جریان عمیق اقیانوسی باعث رکود اقیانوس‌های زیر 4000 متر می‌شود.

انگلیند در بیانیه‎ای گفته است که “این باعث می‌شود مواد مغذی در اعماق اقیانوس به دام بیفتد و مواد مغذی موجود برای حمایت از حیات دریایی در نزدیکی سطح اقیانوس را کاهش دهد.”

ذوب یخ‌های قطبی در قطب جنوب و گرینلند سبب افزایش سطح آب دریاها را تسریع خواهد نمود.

استیو رینتول، از نویسندگان این مقاله نیز گفته است، “مطالعه ما نشان می‌دهد که ذوب شدن یخ‌ها بر اقیانوس‌ها به گونه‌ای تاثیر می‌گذارد که می‌تواند سرعت افزایش سطح دریا را تسریع بخشیده و بازخورد مثبتی داشته باشد.”

همان‌گونه که آب شیرین اضافه شده توسط ذوب یخ تشکیل آب سرد و متراکم پایین را کاهش می‌دهد، آب گرمتر در اعماق کمتر به سمت جنوب حرکت می‌کند تا جای‌گزین آن شود.

دکتر رینتول، اقیانوس شناس و دانشمند آب و هوا در آژانس ملی علوم استرالیا (CSIRO) در هوبارت گفت: “انتقال آب‌‎های گرم به قطب جنوب به این معنی است که گرمایی بیشتری برای ایجاد ذوب بیشتر در دسترس است.”
سایر اثرات کاهش سرعت به این معنی است که گرما و کاربن کمتری می‌تواند در اقیانوس ذخیره شود و تغییرات آب و هوای سریع‌تر را همراه داشته باشد.

این اثرات می‌تواند از قطب جنوب دورتر باشد. سایر مطالعات نشان داده است که کاهش سرعت واژگونی قطب جنوب، نوارهای باران‌های استوایی را از موقعیت معمول خود دور می‌کند.

اقیانوس‌های جهانی مقادیر زیادی گرما را ذخیره می‌کنند و بیش از 90 درصد گرمایشی را که در دهه‌های اخیر به دلیل افزایش گازهای گلخانه ای رخ داده است، جذب می‌کنند.

بیشتر گرما در لایه‌های سطح بالایی است، اما اعماق اقیانوس نیز به آرامی گرم می‌شود. اقیانوس‌ها هم‌چنین حدود یک چهارم کل انتشار کاربن دی اکسید ناشی از فعالیت‌های انسانی را جذب می‌کنند.

براساس نظریه اندیشمندان، تصمیم‌ها برای کاهش عمیق و سریع در انتشار گازهای گلخانه‌ی می‌تواند آسیب را محدود کند.
اندیشمندان معتقد اند که هر چی عاجل‌تر و قویتر عمل کنیم، خطر کمتری متوجه جهان می‌شود.