رابطه در هم تنیده آموزش و توسعه اقتصادی

یحیی جعفری، دانشجوی اقتصاد

امروزه اکثر کشورهای جهان سوم بر این باورند که پایه اصلی توسعه اقتصادی، گسترش کمی و کیفی سریع فرصت‌های آموزشی است. هر چه آموزش بیش‌تر و با کیفیت بهتر ارائه شود، توسعه اقتصادی سریع‌تر صورت خواهد پذیرفت. در این نوشته به چگونگی تاثیر آموزش بر توسعه اقتصادی افغانستان می‌پردازیم.

آموزش و پرورش، یکی از ارکان اساسی دست‌یابی به توسعه اقتصادی است که باعث شگوفایی استعدادها و ارتقای کیفیت نیروی انسانی می‌شود از اهمیت ویژه برخوردار است. آموزش ابزار اصلی توسعه منابع انسانی است که موجب توسعه فرهنگ عمومی، توانایی‌ها، قدرت قضاوت، تصمیم‌گیری و احساس مسئولیت برای تبدیل شدن به انسان مفید در جامعه می‌شود.

بدون تردید، می‌توان گفت که یکی از محورهای اصلی رشد و توسعه اقتصادی، آموزش و پرورش است و یکی از شاخص‌های اقتصادی و اجتماعی هر کشور، چگونگی بهره‌برداری کامل و مناسب از منابع نیروی انسانی است؛ زیرا نیروی انسانی هر کشور، ابزار لازم و ضروری برای توسعه اقتصادی است؛ چرا که بدون داشتن نیروی انسانی کارآمد و متخصص، دست‌یابی به توسعه غیرممکن است.

عوامل بسیار متعددی بر توان‌مندسازی نیروی انسانی تاثیرگذار است. در این میان، آموزش و پرورش از مهم‌ترین ابزارها برای توان‌مندسازی نیروی انسانی محسوب می‌شود.

آموزش به دلایل زیر، باعث ایجاد مقدمات توسعه در کشور می‌شود:

1. گسترش آموزش به مردم کمک می‌کند تا رفتار و افکار بسته خود را کنار گذاشته و با به کار بردن اصول اخلاقی، عادات و رسوم اجتماعی و ارزش‌های انسانی به جهان واقعی نزدیک‌تر‏ شوند. آموزش باعث ترویج رضایت‌مندی در میان تمام بخش‌های جامعه می‏شود. به علاوه افزایش دانش مردم، افزایش توانایی جمع‌آوری و تحلیل اطلاعات و آماده کردن منابع انسانی برای پاسخ مناسب به چالش‌های پیش‌روی جامعه انسانی، تحرک اجتماعی را افزایش داده و به افزایش نوآوری و خطرپذیری مردم کمک می‌کند. از این‌رو موجب افزایش فعالیت‌های اجتماعی-اقتصادی گردیده و توسعه ملی را سرعت می‏بخشد.
2. آموزش با باورهای نادرست فرهنگی و اجتماعی و خرافات بی‌پایه و اساس مردم که سبب عقب‌افتادگی اقتصادی جوامع می‌شود، مبارزه می‌کند. با آموزش، مردم به طور قابل توجهی به چگونگی زندگی اقتصادی در عصر جدید و فضای جدید کسب‌وکار در دنیا آشنا می‌شوند و تلاش می‌کنند که خود را به این سمت‌وسو بکشانند.
3. آموزش باعث ایجاد نیروی کار مولد و تقویت دانش و مهارت‌هایی که تولید را افزایش می‏دهند، می‌گردد.
4. آموزش به ایجاد طبقه‏ای از افراد تحصیل‌کرده برای پُر کردن موقعیت‌های خالی در خدمات دولتی، شرکت‌های عمومی، حرفه‏ها و کسب‌وکارهای خصوصی منتهی می‌شود.
5. آموزش، زمینه ایجاد اشتغال و فرصت‌های کسب درآمد برای آموزگاران، مکتب‌سازان و کارگران ساختمانی را فراهم می‌سازد.

بنابراین؛ آموزش در افغانستان، انتقال از جوامع سنتی به مدرن را که بر پایه دانش فنی و علمی دقیق استوار ست را کمک می‏کند. با توجه به موارد بالا می‌توان به راحتی اثر آموزش بر اقتصاد و آینده توسعه جامعه را متوجه شد. مردم با درک این امور، امروزه علاقه بسیاری به کسب علم برای رهایی از عقب‌ماندگی و رفتن به سوی توسعه دارند.