دکان‌داران بازار رسانه‌ای در افغانستان

شماری از خبرنگاران از عمل‌کرد نهادهای حامی خبرنگاران انتقاد می‌کنند. به گفته این خبرنگاران، نهادهای حامی خبرنگاران دکان‌دارانی هستند که تنها به دنبال سوءاستفاده و پروژه هستند. این در حالی است که روز گذشته نشستی تحت عنوان «نشست مشترک فدراسیون خبرنگاران و مسئولان رسانه‌ها» در کابل، برگزار شد.

پیک‌آفتاب: فدراسیون خبرنگاران افغانستان اعلام کرده که در نشست روز سه‌شنبه این نهاد، مسئولان نزدیک به 30 رسانه حضور داشته‌اند. حجت‌الله مجددی، عضو رهبری فدراسیون، هدف از برگزاری این نشست را هم‌آهنگی فدراسیون خبرنگاران با جامعه رسانه‌ای اعلام کرده و تاکید نموده که برای ایجاد شفافیت و پاسخگویی برای خبرنگاران و رسانه‌ها نیاز است تا اساس‌نامه این فدراسیون تعدیل گردد.

منابع اما، به خبرگزاری پیک‌آفتاب می‌گویند که در نشست روز گذشته، شماری از افرادی دعوت شده بودند که از سابقه‌کار رسانه‌ای چندانی برخوردار نبوده است. این منابع می‌گویند که این نشست بیش‌تر به هدف توجیه ناکارآمدی این نهادها برگزار شده بود و به همین دلیل، برگزار کنندگان به شکل هدف‌مند از افراد خاص در این نشست دعوت کرده بودند.

عبدالوحید احمدی که خود سابقه ده سال کار در رسانه‌ها را دارد، می‌گوید که در این نشست بیش‌تر از رسانه‌های هم‌سو با فدراسیون دعوت شده بود تا از عمل‌کردشان انتقاد نشود. او تاکید می‌کند که نهادهای حامی رسانه‌ها از زمان جمهوریت تا امارت، تنها به هدف پروژه گرفتن و پُر کردن جیب‌شان تشکیل می‌شوند و این نهادها هیچ کاری برای خبرنگار انجام نمی‌دهند: “هیچ کاری نکردند این‌ها، تنها کاری که کرده‌اند، توانسته‌اند پروژه بگیرند. پول‌های هنگفتی را از کشورهای خارجی به نام خبرنگار و رسانه گرفتند و به جیب خودشان انداختند.”

به گفته آقای احمدی، نهادهای حامی رسانه‌ها با صدور اسناد معتبر برای اعضای خانواده و افراد عادی به نام خبرنگار، بیش‌تر از طالب در حق خبرنگاران جفا کرده‌اند: “این‌ها اسنادی را برای اعضای خانواده و افراد عادی کشیدند و پول‌های هنگفتی را از راه فروش اسناد به دست آوردند. این‌ها می‌توانستند که خودشان هم بروند، اما برای این که بتوانند با فروختن اسناد برای افراد عادی، پول‌های بیش‌تری به دست آورند، این‌جا ماندند.” او از خبرنگاران خواست که این نهادها را به رسمیت نشناسند و اجازه ندهند تا این افراد سودجو بیش از این از نام خبرنگاران سوءاستفاده نمایند.

خبرنگار دیگری با دشوار توصیف نمودن وضعیت خبرنگاران، می‌گوید که این نهادها نه‌تنها حامی خبرنگاران نیست، بلکه به صورت رسمی علیه خبرنگاران فعالیت می‌کنند. این خبرنگار که نخواست از او نامی گرفته شود، گفت: “من حدود سه ماه است که در پاکستان هستم. از یکی از سفارت‌ها درخواست ویزه کردم، اما آن سفارت به من گفت که ما در مورد تو از نهادهای حامی خبرنگاران در افغانستان تحقیق می‌کنیم، در صورتی که آن‌ها تایید کند شما خبرنگار هستید و جان‌تان در خطر است، برای نجات‌تان اقدام می‌کنیم. این سفارت مشکل من را با فدراسیون خبرنگاران و شخص مجددی در میان گذاشته و او در پاسخ آن‌ها نوشته است: بله او خبرنگار است، اما جانش در خطر نیست. این‌جا امنیت است و همه خبرنگاران کار می‌کنند و هیچ مشکلی وجود ندارد.”

خبرنگار دیگری هم می‌گوید که برخی از نهادهای حامی خبرنگاران افغانستان عملاً برای ایجاد مشکل برای خبرنگاران و رسانه‌ها تلاش می‌کنند. این خبرنگار می‌گوید: “یکی از مسئولین نهادهای حامی رسانه‌های افغانستان در تماس با بسیاری از کشورهای خارجی گفته که در حال حاضر هیچ تهدیدی متوجه خبرنگاران افغانستان نیست و فعالیت رسانه‌ها به شکل عادی جریان دارد و شما برای خروج خبرنگاران اقدام نکنید.”

این نهادها در حالی این کوشش‌ها را علیه خبرنگاران و رسانه‌ها انجام می‌دهند که از یک سو خود را حامی رسانه‌ها قلم‌داد می‌کنند و از این رهگذر پول‌های هنگفتی را به جیب می‌زنند و از سویی هم، این نهادها با دادن اسناد خبرنگاری به اعضای خانواده و افراد عادی، زمینه خروج آنان را به عنوان خبرنگاران در معرض تهدید فراهم کرده‌اند.

از سوی دیگر، مسئولان این نهادها با ارسال گزارش‌های بی‌اساس به کشورهای خارجی، وضعیت را عادی جلوه می‌دهند. در حالی که از زمان تسلط طالبان بر افغانستان، ده‌ها خبرنگار کشته، لت‌وکوب و بازداشت شده‌اند. جریان اطلاعات عملاً مسدود است و افراد طالبان اجازه تهیه گزارش را به خبرنگاران نمی‌دهند.