چه کسی کفشهای الظواهری را میپوشد
رسانهها فهرستی سه نفری را پس از کشته شدن ایمن الظواهری، برای جانشینی وی بیرون داده و مدعی شدند که آنها میتوانند خلای رهبری شبکه القاعده را در غیاب الظواهری پُر کنند.
رسانهها فهرستی سه نفری را پس از کشته شدن ایمن الظواهری، برای جانشینی وی بیرون داده و مدعی شدند که آنها میتوانند خلای رهبری شبکه القاعده را در غیاب الظواهری پُر کنند.
پیکآفتاب: رویترز روز گذشته سوم اگست، فهرستی از نامهای کسانی را منتشر کرد که احتمال دارد جانشین ایمن الظواهری شوند.
این رسانه به نقل از کارشناسان نگاشته است که مدعی اصلی رهبری القاعده پس از ایمن الظواهری، «سیف العدل»، افسر سابق نیروهای ویژه مصر میباشد.
گزارش تصریح میکند که العدل با پیشینه نظامی، به عنوان مرد شماره سوم القاعده شناخته میشود. به گفته کارشناسان، اکنون او مدعی اصلی رهبری القاعده در شرایط فعلی است.
گفته میشود که سیف العدل، افسر مرموز سابق نیروهای ویژه مصر و یکی از روسای نظامی القاعده شناخته میشود.
سوانح جهادی سیف العدل به سال 1981 باز میگردد؛ زمانیکه او همراه با ایمن الظواهری، مظنون به دست داشتن در ترور انور السادات، رئیس جمهور مصر پس از امضای معاهده صلح با اسرائیل بود.
العدل در سال 1998 به برنامهریزی حملات بمگذاری علیه سفارتخانههای امریکا در نایروبی و دارالسلام کمک کرد و در دهه 1990، اردوگاههای آموزشی را برای این سازمان در سودان، پاکستان و افغانستان ایجاد کرد.
از سوی دیگر؛ یزید المبارک، معروف به ابوعبیده یوسف العنابی که در سال 2020، به عنوان امیر القاعده در مغرب اسلامی پس از کشته شدن سلفش توسط فرانسویها، نامزد شد.
برخی کارشناسان میگویند که عبدالرحمن المغربی، ملیپوش مراکشیالاصل، یکی دیگر از مدعیان اصلی رهبری پس از ایمن الظواهری است.
در همین حال، FBI که المغربی را برای بازجویی در رابطه با عضویتش در القاعده بازجویی کرده بود، گفت که او قبل از رفتن به افغانستان، جاییکه برای مدیریت بخش رسانهای القاعده انتخاب شد، در آلمان برنامهنویسی نرمافزاری خوانده بود.
از جانب دیگر، القاعده از زمان انجام حملات 11 سپتمبر 2001، با شکستهایی مواجه شده است، از جمله فشار نظامی ایالات متحده و رقابت دولت اسلامی (داعش) که بر مناطق وسیعی در عراق و سوریه حکومت میکرد، اما ناظران میگویند بعید است که ساختار القاعده پس از مرگ الظواهری به طرز چشمگیری تغییر کند.
در همین حال؛ جروم دروون، تحلیلگر ارشد جهاد و درگیریهای مدرن در گروه بحران بینالمللی گفت که این شورا از سوی کهنه سربازان کلیدی و رهبرانی که حق رأی دارند، تشکیل میشود و سپس یک کمیته اجرایی وجود دارد که مسائل داخلی این شبکه را حل میکند.
گفته میشود که فرماندهی عمومی القاعده متشکل از رهبران ارشد است که هیچ پیوند تاریخی با افغانستان ندارند، جایی که ستیزهجویان قبلاً با نیروهای اشغالگر شوروی میجنگیدند.
در پیوند به این مسئله، آرون زلین از موسسه واشنگتن گفت که رهبران ارشد القاعده که در خاورمیانه، آسیای جنوبی و آفریقا پراکنده هستند، مسئولیت رهبری این گروه را از طریق شاخههای مختلف بر عهده خواهند داشت.
او گفت که مرگ الظواهری یک شکاف «مشروعیت» را در رأس القاعده ایجاد کرده است. وی افزود: “من فکر نمیکنم که این موضوع واقعاً آنچه که آنها در عملیات خود انجام میدهند، تاثیر بگذارد.”
او افزود، باید دید که آیا وابستگانی که رهبران القاعده برای جلوگیری از شناسایی شدن از طریق پیکها ایجاده کردهاند، اکنون به دنبال نقش قویتری در ساختار رسمی رهبری خواهند بود یا خیر.
افزون بر مسئله بالا، یکی دیگر از گروههای مرتبط با القاعده، الشباب سومالی است که بمگذاریها و حملاتی را در خانه انجام داده و صدها غیرنظامی را در کنیا و اوگاندا کشته است.
در همین حال؛ مت برایدن، یکی از بنیانگذاران اندیشکده ساهان مستقر در نایروبی، گفت که الشباب در تلاش برای کشتار هدفمندتر و بمباران با تلفات جمعی کمتر، تولید تبلیغات در مورد غذا دادن به گرسنگان و تلاش برای انجام حملات در سراسر منطقه است.
در یمن، القاعده در شبه جزیره عربستان (AQAP) از درگیری هفت ساله بین حوثیهای متحد ایران و ائتلاف مورد حمایت عربستان برای افزایش نفوذ خود استفاده کرده است.
الیزابت کندال، کارشناس جهاد در دانشگاه آکسفورد، گفت: “همیشه چهرههای جدید در انتظار پُر کردن کفشهای رهبران حذف شده هستند”. او تصریح نمود که القاعده به عنوان یک ایده و یک برند احتمالاً دوام خواهد آورد. آنها احتمالاً تهدید را مدیریت کرده میتوانند، اما هرگز به طور کامل شکست نمیخورد.