سه‌سالگی توافق‌نامه دوحه؛ از ادامه‌ی همکاری آمریکا و امارت تا پایمال شدن دستاوردهای دو دهه و نقض منافع مردم

از امضای توافق‌نامه دوحه میان آمریکا و امارت اسلامی سه سال می‌گذرد، اندکی پس از امضای این توافق‌نامه امارت اسلامی توانست به افغانستان پیروز شود، آمریکا را به شکست مواجه کند و قدرت را به یکبارگی بدست بگیرد.

مردم افغانستان پس از سال‌ها جنگ و خون‌ریزی امیدواری‌های از دست یافتن به حقوق شان و نیز مشخص شدن جای‌گاه هر فرد و طبقات جامعه در این کشور را داشتند گویا که پس از ختم جنگ در افغانستان همه چیز به حالت عادی بر خواهد گشت و همه به حقوق یکسان دست خواهند یافت اما با گذشت سه سال، تنها جنگ و خون‌ریزی که قبلا بین طالبان و دولت افغانستان بود، با شکست حکومت و خروج آمریکا خاتمه یافت.

در دوران حکومت گذشته و حضور آمریکا در افغانستان، همه روزه مردم شاهد کشتارهای هدف‌مند بودند، هم دولت قربانی می‌داد، هم طالبان و نیروهای خارجی نیز از این کشتار در امان نبودند. در طی دو دهه‌ جنگ در کشور هزاران جوان کشته و صدها خانواده داغ‌دار، هزاران کودک یتیم و بی‌سرپرست شدند.

در توافق‌نامه دوحه بر خروج کامل نیروهای آمریکایی از افغانستان، رهایی زندانیان طالبان، برداشتن تحریم‌ها از سر این گروه و نیز جلوگیری از مداخله در امور سیاسی افغانستان ذکر شده است.

آمریکا اما موارد ذکر شده در توافق‌نامه را به گونه‌ی دقیق عملی نمود. با خروج آمریکا از افغانستان، به‌شمول زندانیان آن وقت امارت اسلامی؛ تمامی زندانیان حتا اعضای خطرناک القاعده و داعش نیز از زندان‌ها آزاد شدند که براساس برخی از تحلیل‌ها، دوباره داعش در افغانستان شکل گرفته است.

آمریکا تحریم‌ها علیه امارت اسلامی را نیز برداشت و بر اساس توافق‌نامه‌ی دوحه، هیچ کشوری نمی‌تواند اکنون در امور داخلی افغانستان مداخله کند. این امر در حالی‌که نبستا استقلالیت حکومت سرپرست امارت را نشان داد اما از سوی دیگر حقوق زنان، آزادی‌های فردی و اجتماعی و نیز حقوق برخی از شهروندان از دست شان گرفته و اکنون اکثر مردم در افغانستان به گونه‌ی زندگی می‌کنند که احساس دارند، در “گرو” هستند.

آمریکا با سرمایه‌گذاری هنگفتی که در بخش‌های مختلف به‌ویژه نظامی در این کشور نموده بود، به یکبارگی همه را از دست داد و با شکست آمریکا در افغانستان و فرار اشرف غنی و تیم‌اش از کشور، ارتش افغانستان از هم فروپاشید. ده‌ها فروند جنگنده‌ نظامی اکنون در اختیار کشورهای دیگر قرار دارد و تمام نظامیان پس از سقوط حکومت پیشین به دست امارت اسلامی، به کشورهای دیگر پناهنده شدند.

سیگار: قوم‌پرستی غنی و وابستگی به آمریکا سبب فروپاشی ارتش افغانستان شد

هرچند آمریکا فقط توانست با احساس شکست در برابر طالبان، افغانستان را ترک کنند اما به باور برخی از کارشناسان نظامی و سایسی آن کشور، آمریکا خسارات هنگفت مالی و جانی را نیز در طی مدت حضور در افغانستان متحمل شده است.

همان‌گونه که آمریکا به یکبارگی عراق را ترک کرد و امیدوار بود که خسارات متحمل شده از عراق را با حضور در افغانستان جبران کند ولی در افغانستان شکست بالاتر از آن را خورد که اکنون اکثر آمریکایی‌ها جو بایدن، رییس جمهور این کشور را به سوء مدیریت در افغانستان متهم می‌کنند.

در توافق‌نامه دوحه هم‌چنان ذکر شده است که آمریکا هرگز از خاک افغانستان تهدید نمی‌شود و نیز کسانی که امنیت آمریکا را تهدید کند از سوی حکومت افغانستان با آن گروه‌ها هرگز همکاری نخواهد شد اما حضور و فعالیت دوباره‌ی داعش در افغانستان و کشته شدن رهبر القاعده از سوی نیروهای هوایی آمریکا در این کشور، هراس کشورهای منطقه به‌خصوص آمریکا را بیشتر ساخته است.

دولت پاکستان بارها اعلام کرده که از حضور نیروهای هراس‌افگن در خاک افغانستان نگران است از سوی دیگر وزارت داخله‌ی تاجیکستان نیز چند روز پیش اعلام کرد که برای هراس از تشدید فعالیت گروه تروریستی داعش در نزدیکی مرزهایش از خاک افغانستان، نیروهای تاجیکستانی برای مقابله با حمله‌های احتمالی داعش آماده شده اند.

حکومت سرپرست امارت اسلامی که امروز چهار شنبه دهم حوت مراسمی را برای سه سالگی توافق‌نامه دوحه برگزار نموده است برخی از اعضای حکومت سرپرست در حالی‌که بر بهبود وضعیت در افغانستان اطمینان می‌دهند اما آمریکا را بر نقض مکرر این توافق‌نامه تهدید می‌کنند.

شهاب‌الدین دلاور، سرپرست وزارت معادن و پترولیم در این مراسم آمریکا را به نقض مکرر توافق‌نامه دوحه متهم کرد و گفته که پس از امضای توافق‌نامه میان آنان و آمریکا در دوحه قطر، ایالات‌متحده چندین بار این توافق‌نامه را نقض کرده است.

از سوی دیگر زلمی خلیل‌زاد نماینده پیشین آمریکا در امور صلح افغانستان که به نام معمار توافق‌نامه دوحه نیز مسمی است، در مصاحبه تازه‌اش نسبت به فرار رهبران حکومت پیشین به گونه‌ی طعنه‌آمیز از کارکرد اشرف غنی، رییس جمهور فراری افغانستان انتقاد نموده، او را به ولادیمیر زلنسکی مقاسیه کرده است.

خلیل‌زاد گفته است: «می‌شد رییس‌جمهور اوکراین بگوید که چون ناتو نیامد به دفاع ما، مجبور من هم کشور را ترک کردم… اما برای دفاع از وطن خود مسئولیت را قبول کرد و توانست از خود دفاع کند و قربانی بدهد.»

به باور خلیل‌زاد، مقام‌های حکومت پیشین افغانستان به شمول رییس جمهور غنی حاضر نبودند که قربانی بدهند و طرز کار این حکومت باعث شد که ارتش اعتمادش را از دست بدهد و منجر به فروپاشی گردد.