زعفران افغانستان؛ کاهش تولید یا افزایش صادرات
در حالی که مسئولین اتاق تجارت و سرمایهگذاری از افزایش صادرات زعفران در سه ماه نخست سال ۱۴۰۱ خبر میدهند، دهاقین اما میگویند که از دو سال به این سو، تولید زعفران در کشور به شدت کاهش یافته است.
در حالی که مسئولین اتاق تجارت و سرمایهگذاری از افزایش صادرات زعفران در سه ماه نخست سال ۱۴۰۱ خبر میدهند، دهاقین اما میگویند که از دو سال به این سو، تولید زعفران در کشور به شدت کاهش یافته است.
پیکآفتاب: زعفران یا طلای سرخ افغانستان که به دلیل طعم و کیفیت منحصر به فرد خود طی چند سال اخیر مقام اول را در جهان از آن خود کرده است، حال در وضعیت بدی به سر میبرد. کشاورزان در ولایت هرات میگویند که کشت زعفران در این ولایت در سالهای 1400 و 1401 به دلیل گرمی هوا و خشکسالی، تا 50 درصد کاهش یافته است. مسئولین اتاق تجارت و سرمایهگذاری افغانستان اما از افزایش صادرات زعفران در سه ماه نخست امسال خبر میدهند.
خانجان الکوزی، معاون اتاق تجارت و سرمایهگذاری افغانستان در صحبت با پیکآفتاب میگوید: “به شما معلوم است که هم از لحاظ کیفیت و هم از لحاظ جنسیت، زعفران افغانستان در رده اول جهان قرار دارد. از سال 2019 الی 2021، مصرف زعفران در جهان به دلیل شیوع ویروس کرونا، کم شده بود و به همین دلیل قیمت زعفران هم پایین آمده بود. زعفران هم در ولایت هرات تولید و پیش دهاقین مانده بود. در حال حاضر وضعیت جهان نورمال شده و دوباره کشت و کار آغاز گردیده، قیمتهای همه اجناس به شمول زعفران افزایش یافته است.”
الکوزی در ادامه میافزاید که ما در آینده نزدیک در نظر داریم تا از طریق دهلیزهای هوایی، زعفران افغانستان را به کشورهای همسایه صادر کنیم.
معاون اتاق تجارت و سرمایهگذاری افغانستان در ادامه میافزاید: “از یک سال به این طرف، طالبان روی کار آمده است و مشکلات سیاسی با جهان دارند. خوشبختانه مشکلات امنیتی در حال حاضر حل شده و زمینه فساد از بین رفته است ولی متاسفانه مناسبات سیاسی و انتقالات ما با کشورهای جهان محدود شده است.”
الکوزی میگوید که در گذشته از سوی دولت و به کمک مالی (USID)، سبسایدی یا کمک مالی به بازرگانان پرداخته میشد، اما در حال حاضر این کمکها برای بازرگانان وجود ندارد.
الکوزی به دهلیزهای هوایی اشاره میکند و میگوید که متاسفانه دهلیزهای هوایی که در گذشته ساخته شده بود، حال از بین رفته است. وی در ادامه میگوید که “سال گذشته کوشش کردیم که از طریق شرکت هوایی کام ایر، جلغوزه افغانستان را به چین انتقال دهیم، اما متاسفانه قمیت انتقال بالا بود و به ضرر بازرگانان بود.”
به گفته الکوزی، در حال حاضر پروازهای افغانستان به کشورهای پاکستان، ایران، ترکیه، روسیه، امارات متحده عربی و هند به صورت نورمال جریان دارد و مسافرین میتوانند از یک الی پنج کیلوگرام با خود انتقال دهند. “بیشترین صادرات افغانستان در سال روان از طریق زمین صورت گرفته و افزایش را نشان میدهد.”
حاجی ابراهیم عادل، یکی از زمینداران و عضو اتحادیه زعفرانکاران ولایت هرات به پیکآفتاب میگوید:”در سالهای ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱، ما به کاهش کشت زعفران مواجه هستیم. در سال ۱۳۹۹ ولایت هرات بالاتر از ۴۰ تُن زعفران تولید داشت، اما متاسفانه در سال ۱۴۰۰، زعفران ولایت هرات به ۲۰ الی ۲۲ تُن رسیده است.”
ابراهیم عادل، دلیل کاهش کشت زعفران را گرمی هوا خشکسالی عنوان کرده است و میگوید: “دلیل کاهش کشت زعفران، گرمی هوا و خشکسالی است که ما نتوانستم محصولات بیشتر تولید کنیم، متاسفانه من مدت هشت ماه میشود که هیچ صادرات نداشتهام. مشتری بیرونی داریم، اما مشکلات ما حسابهای بانکی و نبود دهلیز هوایی است، محصولات خود را نتوانستیم به بیرون از کشور صادر نمایم.”
این عضو اتحادیه زعفرانکاران ولایت هرات در ادامه میگوید: “اگر بخواهیم محصولات خود را صادر کنیم، محصولات ما ترانزیت میشود، ما مجبور در دو جای محصول را گمرک کنیم، به همین دلیل بالای جنس قیمت اضافه میشود و مشتری آنرا قبول نمیکند. همه راهها به روی محصولات ما در حال حاضر بسته است.”
سید شفیق اتلی، نماینده یکی از شرکتهای صادر کننده زعفران به پیکآفتاب می گوید: “سال گذشته ما بیش از 100 کیلو زعفران به بیرون از کشور صادرات داشتیم، اما امسال شرکت ما حتی یک کیلو زعفران صادر کرده نتوانسته است؛ به نظر من ما امسال 90 درصد با کاهش کشت زعفران و صادرات زعفران مواجه هستیم، چون خشکسالیها باعث کاهش کشت زعفران در ولایت هرات شده است.”
زبیر قادری، نماینده یکی دیگر از شرکتهای صادر کننده زعفران به پیکآفتاب میگوید: “ما در سال ۱۴۰۰، زعفران را از دهاقین کیلویی ۴۰ هزار افغانی خریداری میکردیم، اما در حال حاضر افغانستان با کاهش زعفران مواجه است. امسال زعفران را تا ۱۳۰ هزار افغانی خریداری کردیم، اما متاسفانه دهلیزهای هوایی و راههای ترانزیت برای محصولات ما مهیا نیست و به قسم خوب نمیتوانیم محصولات افغانستان را به بیرون از کشور انتقال دهیم، چون هزینه انتقال بالا است و مشتریها آنرا نمیخواهد. باید دولت سهولتها را برای تاجران مهیا بسازد.”
عبدالواحد ثابت، مدیر بازاریابی یک شرکت صادر کننده زعفران به پیکآفتاب میگوید:”مشکلات اساسی ما این است که در سالهای ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱، نتوانستیم زعفران را به خارج از کشور صادر کنیم، زیرا تمامی راهها بسته است. خواست من از دولت این است که در قسمت فعال نمودن دهلیزهای هوایی توجه نماید تا ما محصولات خود را به مشتریها برسانیم، مشتری داریم اما راهها بسته است.”
این در حالی است که زعفران افغانستان و به ویژه زعفران ولایت هرات، به دلیل طعم و کیفیت خاصی که دارد، مدت چند سال است که در جهان مقام اول را برای افغانستان کسب مینماید.