تغییرات اقلیمی؛ زمین در اثر گرما از شش «مرز تعادل» عبور خواهد کرد
یک تحقیق تازه نشان می‌دهد که با ادامه روند کنونی گرمایش، زمین در خطر عبور از شش مرز تعادل «خطرناک» اقلیمی قرار خواهد گرفت.
یک تحقیق تازه نشان می‌دهد که با ادامه روند کنونی گرمایش، زمین در خطر عبور از شش مرز تعادل «خطرناک» اقلیمی قرار خواهد گرفت.
پیک‌آفتاب: براساس این تحقیق، عبور از این مرزها سیستم‌های زمین را مختل خواهد کرد، به طوری‌که به فروپاشی پوشش یخی قطب و نابودی آب‌سنگ‌های مرجانی دامن خواهد زد.
صاحب‌نظران علوم قبلاً گفته‌اند که رسیدن به چنین نقطه‌ای از نظر اقلیمی، یک «وضعیت اضطراری» خواهد بود.
محققان با تحلیل ۲۰۰ مطالعه که بعد از سال ۲۰۰۸ منتشر شده، این مرزها را تحلیل کردند که شامل موارد زیر می‌شوند:
- در چه دمایی زمین از این مرزها خواهد گذشت؟
- چه تاثیری بر سایر سیستم‌های زمین خواهد داشت؟
- این آثار در چه ابعاد زمانی احساس خواهد شد؟
این تحقیق که در نشریه «ساینس» منتشر شده، دریافته که با توجه به روند کنونی میزان گرمایش، همین حالا هم خطر رسیدن به این شش مرز اقلیمی وجود دارد و با افزایش هر 0.1 درجه سانتیگراد دما، این خطر افزایش پیدا می‌کند.
تیم ردیاب اقدام اقلیمی (Climate Action Tracker) تخمین می‌زند که حتی در خوش‌بینانه‌ترین حالت، اگر اهداف کنونی در جهان برای مهار گرمایش عملی شود، جهان شاهد ۱.۸ درجه سانتیگراد افزایش دما نسبت به دوران پیشاصنعتی خواهد بود.
ایده «مرزهای تعادل اقلیمی» ابتدا دو دهه پیش از سوی گروه اقلیمی سازمان ملل، IPCC (هیات میان دولتی تغییر اقلیم) مطرح شد.
به گفته سازمان ملل، عبور از این مرزها می‌تواند جرقه تغییرات قابل توجه در عمل‌کرد سیستم‌های زمین را بزند، تغییراتی که بر وضعیت اقیانوس‌ها، آب‌وهوا و فرآیندهای کیمیاوی اثر خواهد گذاشت و «غیرقابل بازگشت» خواهد بود.
زمانی‌که یک «مرز تعادل» پشت سر گذاشته شد، روند از کار افتادن سیستم خودبه‌خودی خواهد بود، یعنی حتی بدون گرمایش بیش‌تر هم ادامه خواهد یافت، مثل زمانی‌که یک توپ از بالای تپه شروع به غلتیدن کند که دیگر باز نخواهد ایستاد.
در آن زمان تصور می‌شد که این مرزها فقط زمانی پشت سر گذاشته خواهد شد که میانگین دمای زمین بیش از ۵ درجه سانتیگراد بالا رفته باشد، اما از آن زمان شواهد فزاینده‌ای ظاهر شده که این مرزها ممکن است خیلی زودتر شکسته شود.
این شش مرز تعادل که براساس تحقیق تازه «احتمال» عبور از آن‌ها وجود دارد، شامل این موارد است:
- فروپاشی یخچال سراسری (یخ‌سار) گرینلند
- فروپاشی یخ‌سار بخش غربی قطب جنوب
- فروپاشی جریان‌های اقیانوسی در منطقه قطبی شمال اقیانوس اطلس
- مرگ انبوه آب‌سنگ‌های مرجانی در عروض پایین جغرافیایی
- ذوب ناگهانی خاک منجمد شمالی
- نابودی ناگهانی یخ دریا در دریای بارنتز
دیوید آرمسترانگ مکِی، نویسنده اصلی این تحقیق از «مرکز استقامت استکهلم»، دانشگاه اگزِتِر و کمیسیون زمین، گفت که بعضی شرایط ناپایدار که پیش از فروپاشی یک سیستم روی می‌دهد، از حالا در نواحی قطبی قابل مشاهده است.
به گفته سازمان ملل، گرینلند و قطب جنوب هم‌اکنون با سرعتی شش برابر ۳۰ سال پیش، ذوب یخ‌ها را تجربه می‌کنند و یخ‌سار گرینلند در ۲۵ سال گذشته، پیوسته درحال انقباض بوده که همه به دلیل تغییر اقلیم است.
هرچند انتظار عبور از برخی از «مرزهای تعادل» دیگر مثل انقباض جنگل‌های حاره‌ای آمازون نمی‌رود، مگر آن‌که افزایش دمای زمین به ۳.۵ درجه سانتیگراد برسد، اما همه این سیستم‌ها به هم وابسته هستند. بنابراین، وقتی که یک سیستم شروع به از کار افتادن کند، احتمال فروپاشی باقی سیستم‌ها بیش‌تر می‌شود.
از سوی دیگر؛ ریکاردا وینکِلمَن، محقق در موسسه تحقیقات آثار اقلیمی پوتسدام و از اعضای کمیسیون زمین که جزو نویسندگان این تحقیق است گفت: “مهم این‌که خیلی از عناصر تعادلی در سیستم زمین به هم مرتبط است که احتمال عبور زنجیروار از مرزهای تعادل یکی پس از دیگری را به یک نگرانی تازه بدل می‌کند”.
برای مثال اگر یخ‌سارها و پوشش یخی کم‌تری در مناطق قطبی وجود داشته باشد، نور کم‌تری از سطح زمین به فضا منعکس می‌شود و زمین را گرم‌تر می‌کند.
این تیم علاوه بر شناسایی مرزهایی که احتمال عبور از آن‌ها بیش‌تر است، هم‌چنین گفت که فهرست مرزهای تعادل باالقوه می‌تواند به ۱۶ افزایش پیدا کند.
BBC
