دشمنان درونی و خرابکاران خارجی، دو آفت امارت اسلامی
فارن پالیسی در تحلیل تازه نوشته است: اتحادی که طالبان را در افغانستان به پیروزی رساند، تحت فشار اختلافات درونی در حال از هم پاشیدن است. به نوشته این روزنامه، اگر گروههای رقیب در داخل امارت اسلامی نتوانند اختلافات خود را اصلاح کنند و با واقعیتهای اداره یک کشور آشفته برخورد کنند، بقای امارت اسلامی با تهدید مواجه میباشد.
فارن پالیسی در تحلیل تازه نوشته است: اتحادی که طالبان را در افغانستان به پیروزی رساند، تحت فشار اختلافات درونی در حال از هم پاشیدن است. به نوشته این روزنامه، اگر گروههای رقیب در داخل امارت اسلامی نتوانند اختلافات خود را اصلاح کنند و با واقعیتهای اداره یک کشور آشفته برخورد کنند، بقای امارت اسلامی با تهدید مواجه میباشد.
به نوشته فارن پالیسی، در پسزمینه یک فاجعه اقتصادی و بشردوستانه در حال وقوع، خطوط و شمشیرها بین دو شخصیت بلندپایه طالبان کشیده شده است: عبدالغنی برادر از بنیانگذاران طالبان و دارای پایگاه اجتماعی قابل توجه در قندهار و سراجالدین حقانی که ریاست شبکه وابسته به حقانی و نزدیک به القاعده را بر عهده دارد.
منابع امنیتی به فارن پالیسی گفتهاند، در حالی که گروههای طالبان برای تکههای بزرگتر میجنگند، شاخههای محلی داعش در حال جذب نیروهای ناامید از جهتگیری سیاسی طالبان است.
روزنامه افزوده که در بحبوحه جنگ قدرت داخلی، نشانههایی از اتحاد گروههای جهادی کوچکتر به رهبری سازمان استخباراتی پاکستان (ISI) ظاهر میشود و عناصر ناراضی حتی از افراطیترین جناحهای کنونی را جذب میکند. بر اساس سندی که توسط فارن پالیسی دیده شده، ائتلاف دعوت اسلامی که توسط آی اس آی تمویل می شود، در اوایل سال 2020 با هدف تضمین پیروزی طالبان تشکیل شد.
یک منبع اطلاعاتی که خواسته نامش فاش نشود، گفته که اکنون این ائتلاف هدف متفاوتی را دنبال میکند و هدف آن بیثبات کردن طالبان از طریق تقویت افراط گرایی در سراسر افغانستان است.
ظهور دوبارهی این ائتلاف که سازمانهای استخباراتی ایالات متحده نیز با آنها آشنا هستند، چشمانداز سیاسی ناهموار افغانستان را پیچیدهتر میکند؛ زیرا به نوشته فارن پالیسی، متحدان سابق واشنگتن با دولتی تحت کنترل متحد القاعده دست و پنجه نرم میکنند.
شکاف بین برادر که توافق صلح را در سال 2020 با دونالد ترامپ، رئیس جمهور سابق ایالات متحده امضا کرد و حقانی که حملات انتحاری را وارد میدان جنگ افغانستان کرد، در حال افزایش است. رحمت الله نبیل، رئیس پیشین امنیت ملی گفته برادر که اکنون معاون موقت نخستوزیر است، بهعنوان «مرد امریکا» شناخته میشود، در حالی که حقانی، سرپرست وزارت داخله، نمایانگر سرسختترین چهره ضدغربی این گروه است که برای پاکستان جذابیت دارد. او گفت که اختلافات بین این دو مرد، که توافق ناخوشایندی برای تقسیم قدرت دارند، سربازان پیاده طالبان را به آغوش داعش سوق میدهد، کنترل طالبان بر افغانستان را به چالش میکشد و ثبات کشور و صلح بالقوه منطقهای را به خطر میاندازد.
نبیل با اشاره به کنترل طالبان بر تولید و قاچاق هروئین گفت: «جنگ چریکی با درآمد قاچاق مواد مخدر آسانتر از اداره یک کشور است. آنها قبلاً با چالشهای متعددی روبرو بودهاند و اختلافات داخلی آنها در حال افزایش است.»
این تقسیمبندیها در ماه سپتامبر، مدت کوتاهی پس از اینکه طالبان کنترل کشور را به دست گرفتند، علنی شد و حتا میتوان نقش این اختلاف را در پشت برخی حملات پرتلفات اخیر منتسب به داعش شناسایی کرد. ویدا مهران، کارشناس جنگ در دانشگاه اکستر در این زمینه میگوید: “ما میدانستیم که طالبان یک گروه همگن نیستند. با این وجود، اکنون شاهد آشکار شدن خشونت بین جناحهای رقیب هستیم.» داعش برای حملاتی که احتمالاً در نبرد برادرکشی برای برتری انجام میشود، «بزغاله مناسب» است.”
برای مثال، حمله اخیر به شفاخانه نظامی کابل، یکی از متحدان حقانی به نام حمدالله مخلص، فرمانده قول اردوی پایتخت را کشت. بازماندگان این حمله به خبرگزاری فرانسه گفتند که مهاجمان شعار «زنده باد طالبان» سر میدادند و از مناطقی از شفاخانه که در آن جنگجویان طالبان تحت درمان بودند، دوری کردند.
فارن پالیسی در ادامه نوشته است که طرفداران ملابرادر میتوانند، از انجام اینگونه حملات در دو جبهه سود ببرند، البته اگر باهوش باشند، از یک طرف با این حملات میتوانند رقبای داخلی خود را از سر راه بردارند و از سوی دیگر به غرب نشان دهند که علیه داعش عمل میکنند تا از آنها حمایت کنند. این امر زمانی مهم میشود که به تازگی در ایالات متحده، حساسیتهای جدی علیه داعش به وجود آمده و در پنتاگون نسبت به تواناییهای داعش در انجام حملات مرگبار باورهای شکل گرفته است. کالین کاهل، معاون وزیر دفاع ایالات متحده در امور سیاست، ماه گذشته به کمیته نیروهای مسلح سنای آن کشور گفت: “ایالات متحده کاملاً مطمئن است که داعش و القاعده هر دو “نیت” حمله به امریکا را دارند و بخصوص داعش امکان دارد بین شش تا یک سال این کار را عملی سازد.
این نگرانیها زمانی بیشتر میگردد که برخی گزارشها میگویند که داعش اعضای نیروهای امنیتی دولت سابق را نیز جذب میکند. رحمتالله نبیل در این مورد گفته که داعش ماهانه 30000 افغانی یا حدود 300 دالر ارائه میدهد.
فارن پالیسی در ادامه نوشته است: داعش و القاعده بخشی از یک موزاییک سیاسی پیچیده و فزاینده هستند، زیرا آیاسآی پاکستان همچنان به تضمین برخورداری از اهرم فشار بر طالبان و کنترل جهاد منطقهای ادامه میدهد. بر اساس سند تحقیقاتی که علنی نشده، هر دو گروه زیر چتر ائتلاف دعوت کشیده شدهاند. این سازمان میگوید که ائتلاف دعوت با حمایت آیاسآی از گروهی به نام کاروان ابوعبیده که پس از امضای توافق ترامپ و طالبان در فوریه 2020 از شبکه حقانی جدا شد، شکل گرفت. در این سند آمده که کاروان ابوعبیده متشکل از پیروان حقانی است که از عدم اقدام شبکه حقانی علیه ملابرادر و دیگر رهبران طالبان برای مذاکره با ایالات متحده ناامید شده بودند. در سند همچنین آمده است: «کائو از بدو تأسیس خود بر حملات هدفمند علیه روزنامهنگاران، فعالان مدنی، آنهایی که بر خلاف قوانین اسلامی هستند و همچنین آنهایی که از توافقنامهها با امریکاییها و متحدان آنها در افغانستان حمایت میکنند، متمرکز بود.»
سند همچنین نشان میدهد که سازمان استخباراتی پاکستان در ابتدا «کائو» را به منظور گسترش کمپاین ترور مستقر کرد که تأثیر مخربی بر دولت، جامعه مدنی و رسانهها در افغانستان در سال 2020 داشت. سپس آی اس آی تصمیم گرفت نفوذ خود را بر بازیگران غیر طالبانی که برای سرنگونی آن زمان تلاش میکردند، گسترش دهد.
همچنین ائتلاف دعوت یا «کائو» به سکویی برای بازگشت گلبدین حکمتیار به میدان جنگ تبدیل شد. در این سند آمده، حکمتیار که در سال 2016 برای بازگشت از تبعید با غنی به توافق صلح دست یافت، سرخورده شد و برای کمک به همکاری مجدد با شورشیان مرتبط به آیاسآی نزدیک شد.
این سند میافزاید که هدف اصلی ائتلاف دعوت با تعداد تقریبی 4500 جنگجو، “عملکرد به عنوان ابزار فشار آیاسآی” بر طالبان برای اطمینان از حفاظت از منافع پاکستان است. این ائتلاف بودجه ISI را به گروههای عضو تقسیم میکند و به داعش کمک میکند تا مسئولیت حملات انجام شده توسط سایر گروههای ائتلاف را به عهده بگیرد.
فارن پالیسی در ادامه نوشته که به درخواستهایش برای اظهار نظر در مورد این گزارش از سخنگوی وزارت خارجه پاکستان، مسئول روابط عمومی و اطلاعرسانی این وزارت و همچنین از سفارتهای اسلامآباد در کابل و لندن، پاسخ داده نشده است.