زنان و طالبان رو در رو؛ از خیابان تا میز گفتگو

وزارت خارجه ناروی روز گذشته در توییتی اعلام کرده که از تعداد فعالین حقوق زن، به نمایندگی از زنان افغانستان با حضور وزیر خارجه طالبان در نشست اسلو دعوت شده‌اند.

در رابطه به این نشست چند نکته‌ی مهم وجود دارد که در نخست می‌شود گفت، کشور ناروی با وجود این‌که سیاست خارجی خود یک سیاست طرفدار حقوق زنان نشان می‌دهند، ولی در عملی یک سیاست واقع‌گرایانه مبتنی بر منافع ملی را بازی می‌کند که در تحقق آن ارزش‌های حقوق بشری و زنان هیچ نقش واقعی ندارد و بخشی از منافع ملی کشور ناروی برجسته‌سازی‌شان در سطح بین‌المللی به عنوان یک میانجی خوب و ماهر است.

در این نشست، زنان با طالبان رو در رو قرار گرفته است. ما تجربه گفتگو پیش از سقوط را در دوحه داریم. در نشست چندین ماهه دوحه بین اعضای طالبان و نمایندگان افغانستان که در آن میان، زنان نیز حضور داشتند، با پا در میانی امریکا برگزار شده بود و در پایان بی‌نتیجه ختم شد. آن نشست‌ها ماه‌ها طول کشید، مردم بی‌صبرانه منتظر صلح بودند، اما نتیجه نشست دوحه مردم افغانستان را غافل‌گیر ساخت، با سرنگونی نظام پیشین.

این بار کشور ناروی می‌خواهد با میانجی‌گری بین طالبان و نمایندگان زنان افغانستان، جلسه‌ی گفتمان بر سر تفاهم را ایجاد کند، اما مسئله اصلی این است که طالبان منطقی در گفتمان ندارند و اهل گفتگو نیستند.

طالبان در بیست سال گذشته همواره برای اجرای قانون ناشناخته‌شان و تحمیل عقایدشان بر مردم و به خصوص زنان با گلوله و بمب ایستادند و زنان را در افغانستان محکوم به رعایت نکردن مسایل شرعی می‌کنند با این حال انتظار نمی‌رود طالبان قصد توافق داشته باشند تا برای زنان اجازه فعالیت و اجازه کار و حقوق زنان را بدهند.

سوال اصلی این‌جاست که بازی‌گرانی مثل امریکا و دیگر کشورهای اروپایی نتوانستند که طالبان را متقاعد به مصالحه کنند، حالا کشوری مثل ناروی چطور می‌تواند طالبان را متقاعد به مصالحه کند؟ در بیست سال گذشته هیچ گفتگویی با طالبان نتیجه‌بخش نبوده و این بار چه تضمینی برای این نشست وجود دارد؟

دعوت وزیر خارجه طالبان به ناروی می‌تواند برای حکومت سروپا کنده طالبان یک فرش سرخ و دست‌آورد خوبی باشد، اما این‌که بتوانند در این نشست با زنان افغانستان به توافق برسند، غیرممکن به نظر می‌رسد.

گروه طالبان نشان داده‌اند که به فشارهای واقعی عکس‌العمل نشان می‌دهندف به خصوص مبارزات زنان و کشورهای غربی طالبان را سخت زیر فشار قرار داده است و این نشست بی‌مورد اوسلو نباید مبارزات این زنان را به ناکامی مواجه سازد.

تذکر این نکته به زنان مبارز افغانستان را لازم می‌بینیم که نشست با طالبان بر سر میز گفتگو تحت هر عنوانی ناکارآمد و ناجایز است؛ زیرا زنان هیچ در دغدغه طالبان حضور ندارد و به عبارتی زنان مسئله طالبان نیست. گروهی که اصل وجود زن را انکار می‌کند، چگونه و بر سر کدام موضوع باید با آن‌ها گفتگو شود؟ به نظر بهتر می‌نماید که زنان شرط اصلی حضور در این نشست را عدم دعوت از نمایندگان طالبان ذکر کنند تا از این طریق در آن موقعیت قرار بگیرند که طالبان خود را در نسبت سنجی با زنان فکر می‌کنند.