برای مدیریت زباله‌ها در کابل، به امکانات بیشتری نیاز است

کابل شهری است با دو نما؛ نمای بلندمنزل‌ها و نمای خانه‌های گلی و قدیمی. آن‌چه اما در هر دو چهره‌ی شهر مشترک است، موجودیت زباله‌ها و کثافات در اطراف این خانه‌ها و سرک‌های عمومی است.

پیک‌آفتاب: روزانه نزدیک به 4500 تن زباله به خارج از شهر انتقال داده می‌شود، با این وجود افزایش کثافات در سرک‌ها، همواره از نگرانی‌های جدی شهروندان و فعالان محیط زیست به شمار می‌رود. شماری از شهروندان باور دارند که رویای کابلِ پاک و سرسبز بدون همکاری متقابل شهروندان و شهرداری، میسر نیست.

سمیرا، یکی از شهروندان کابل بر این باور است که سهم‌گیری مردم در سبز کردن و پاک نگه‌داشتن شهر، تاثیر زیادی بر این روند خواهد داشت.

او می‌گوید: “باید تمامی مردم به خود زحمت داده تا شهر ما پاک و زیبا شود، از دولت تقاضا دارم تا در تمامی نقاط شهر کیسه‌های مخصوص زباله را توزیع نماید، تا تمامی زباله‌ها را شهروندان داخل آن قرار داده و در داخل زباله‌دانی‌ها قرار دهند، تا از کثیف شدن شهر جلوگیری به عمل آید.”

سمیرا افزود: “وقتی من تازه وارد کابل شدم، اول این که آلودگی هوا بسیار زیاد بود. به خاطری که دود از بلندمنزل‌ها، حمام‌ها و موترها تولید می‌شد. متاسفانه بوی نامطبوع و بسیار اذیت کننده و کثافت زیاد بود و در روی سرک‌ها کثافات و لجن، شهر کابل را نامطبوع کرده است و کابل بسیار کثیف است. خواست من از دولت این است که در مورد این کارها بحث کند و از شهردار خواهش کنند تا این موضوع را جدی پیگیری نمایند”.

احمد صمیم یکی دیگر از شهروندان کابل به این باور است که حفاظت از محیط زیست از سوی شهروندان، ادارات دولتی و غیردولتی افغانستان رعایت نمی‌شود. به باور او، شهرک‌های صنعتی هیچ‌گونه استندرد را رعایت نمی‌کنند، موترهای دودزایی که در داخل کابل گشت‌وگذار می‌کنند. نبود شهرک‌های استندرد که کوچه‌های آن و جویچه‌ها باید به جایی وصل شود که کثافات را از داخل شهر کابل بیرون بکشد و تولید بخارها و گازها و استفاده از گازهای مضره و تولید اشعه‌های مختلف از طریق شفاخانه‌های خصوصی و دولتی و آلودگی‌های صوتی از طرف شرکت‌های مخابراتی و در بخش‌های مختلف صورت می‌گیرد.

او می‌گوید: “رعایت نکردن پاکی شهر، باعث این می‌شود که هم فضای ما از لحاظ صوتی و هم از طریق الکترونیکی ملوس باشد و هم از لحاظ باکتریا و پرازیت‌های مختلف که فوق‌العاده مضر است. به‌خصوص برای اطفال زیر سن پنج سال بسیار مضر است. عدم رعایت استانداردها و عمل‌کرد بی‌قید و شرط و بی‌قانون باعث این شد است که فضای کابل آلوده شود”.

با وجودی‌که در سال‌های پسین شماری از زباله‌دانی‌ها در جاهای مختلف شهر نصب شده‌اند، مقدار زیاد کثافات تولید شده، اما در جویچه‌ها و کنار سرک‌ها ریخته می‌شود.

باید وزارت اطلاعات و فرهنگ از طریق رسانه‌ها و وزارت حج و اوقاف با همکاری عالمان دین، به مردم آگاهی دهند که پاک‌سازی شهر وظیفه هر شهروند است و شهرداری بدون همکاری مردم نمی‌تواند شهر را به طور کامل از زباله‌ها پاک کند. تمام شهروندان باید در حفظ خانه مشترک خود بکوشند و زمینه زندگی سالم را برای یکدیگر مساعد کنند.

احمد صمیم در این مورد می‌گوید: “طبعاً هر ژورنالیستی که در رسانه‌ها کار می‌کند و برنامه دارد، باید به این مسایل توجه کند و یقیناً صاحبان رسانه‌ها و کسانی که گردانندگان اصلی رسانه‌ها هستند باید به این مسئله توجه کنند. مقوله‌ی مشهوری است که “شهر ما خانه‌ی ماست”، بنا براین در خانه‌ی مشترک خود از هر نگاه باید بکوشیم و زمینه زندگی را برای باشندگان از هر نگاه مساعد بسازیم.”

پراکندگی زباله‌ها در سطح شهر در پهلوی این‌که چهره‌ی شهر را نازیبا می‌سازد، یکی از عاملان اصلی انتقال بیماری‌های خطرناک به‌خصوص نزد کودکان به شمار می‌رود.

داکتر سید باسط محبت متخصص داخله در این مورد می‌گوید: “بیماری‌های که از اثر کثافات به وجود می‌آید مانند بیماری‌ محرقه، اسهالات شدید، محرقه حیوانی و مالاریا، می‌تواند از تجمع فاضلات و آب به میان بیاید. گلودردی هم می‌تواند از میکروب‌هایی که در زباله‌ها وجود دارد و به آب انتقال می‌کند و توسط اشخاص مصرف می‌شود، به میان بیاید و مثل این بیماری‌های دیگر ساری و میکروبی و تب‌زا توسط زباله‌ها به میان می‌آید.”

مدیریت زباله‌های شهری، در کشورهای رو به انکشاف، یکی از مهم‌ترین گام‌ها در خصوص پاک‌سازی محیط زیست به شمار می‌رود. شماری از شهروندان کابل به این باور اند که شهرداری تاکنون نتوانسته زباله‌ها را به خوبی مدیریت کند.

با این وجود، افزایش جمعیت، گشت‌وگذار مواشی در سطح شهر، کمبود زباله‌دانی‌ها، کمبود تجهیزات برای انتقال زباله‌ها و نبود همکاری مردم از عواملی هستند که دست‌به‌دست هم داده‌اند تا افزایش کثافات در سطح شهر را به یک معضل بزرگ تبدیل کنند.